تعریف انگیزه چیست ؟کدام بهتر است انگیزش درونی یا بیرونی؟
تعریف انگیزه چیست ؟ کدام بهتر است انگیزه درونی یا بیرونی؟ روانشناسان بسیاری از روش های مختلفی را در رابطه با انگیزش پیشنهاد کرده اند و تحقیقات زیادی در رابطه با انگیزش درونی یا بیرونی انجام داده اند تا ببینند کدام بهتر است. برای مدیریت انگیزه روش های مختلفی وجود دارد.
اگر شما علاقمند به داشتن انگیزه درونی هستید و دوست دارید انگیزه درونی خود را افزایش دهید پیشنهاد می کنم مقاله انگیزه درونی چیست ؟ 5 راهکار موثر برای تقویت انگیزه درونی را مطالعه کنید.
تعریف انگیزه چیست ؟ (motivation)
یه عوامل و نیروهای ایجاد شونده، نگهدارنده و هدایت شونده رفتار به اصطلاح انگیزه گفته می شود. اینکه چرا انسان ها به شیوه های مختلف رفتار می کنند بر می گردد به انگیزه فرد و تلاش و پشتکارش. انگیزه به نوعی باعث رفتار هدف گرا می شود و ما را به سمت موضوعی ویژه هدایت می کند. در انگلیسی واژه motive به معنای جنبش و حرکت است. در فارسی نیز انگیزه یا انگیزش به معنار ترغیب، تحریک، انگیختن است.
اگر می خواهید انگیزه درونی خود را حفظ کنید پیشنهاد می کنم مقاله 4 راهکار حفظ انگیزه درونی را بخوانید.
همچنین می توان انگیزه را در سه مولفه تعریف کرد.
- جهت
انگیزه باعث می شود رفتارهای انسان دارای جهت و هدف خاصی شود و واضح تر گردد.
- پافشاری
زمان هایی هست که در برابر مشکلات و موانع بر سر راه تان نیاز به انگیزه دارید و همین پافشاری می تواند گره گشای مشکلات باشد.
- شدت
گاهی برای رسیدن به اهداف باید با سرعت عمل و یا شدت بیشتری تلاش کنیم تا بتوانیم به اهداف تان سریع تر برسید.
اما بهتر قبل از اینکه در مورد انگیزه های بیرونی و یا درونی صحیت کنیم پرسش های مهم ارزیابی انگیزش را با هم مرور کنیم.
- چرا این رفتار در من شکل گرفت؟
- چه چیزهایی باعث شد ادامه پیدا کند؟
- چه عواملی باعث شدند اهداف من این باشند و دیگر اهداف از اولویت خارج شوند؟
- چرا هدف من در طول زمان تغییر کرد؟
- چرا رفتار من متوقف شد و یا تغییر کرد؟
- چگونه می توانم انگیزه از دست رفته را بازگردانم؟
- چه چیزهایی به من انگیزه دوباره خواهند داد؟
با این پرسش ها اول برای خود روشن می کنید از کجا انگیزه خود را بدست آورده اید و سپس اگر انگیزه شما کم شده ریشه یابی کنید و دست اخر برای آن چاره ای بیندیشید.
انگیزش بیرونی
زمانی که شما برای دریافت یک پاداش و یا ممانعت از مجازات یک کار یا رفتار خاصی را انجام می دهید از انگیزه بیرونی استفاده می کنید. به عبارت ساده انگیزه بیرونی برای شما مهم تر می شود و موجبات تلاش برای پیشرفت شما. نمونه ای از انگیزه های بیرونی در زیر بیان شده است.
- درس خواندن برای گرفتن نمره بهتر
- نظم وانضباط برای خودداری از سرزنش شدن
- انجام فعالیت های ورزشی برای برنده شدن و یا امتیاز گرفتن
- و…
همه برای شما انگیزه ایجاد می کنند اما این انگیزه ها بیرونی هستند.
انگیزه درونی
داشتن یک رفتار به خطر پاداش هایی که شخص برای خودش متصور است. در این نوع انگیزش بیشتر احساس لذت و رضایت درونی مطرح است. هر اندازه که فرد از انجام فعالیت های خود لذت ببرد آن فعالیت را بیشتر و با سرعت عمل بالاتر ادامه می دهد. به عنوان مثال انجام یک فعالیت ورزشی برای لذت بردن از آن نه برنده شدن ، شرکت در یک بازی برای هیجان و لذت و … نمونه هایی از انگیزه های درونی هستند.
کدام بهتر است انگیزش درونی یا بیرونی؟
تحقیقات نشان داده اگرچه هر دو انگیزش چه درونی و چه بیرونی برای انگیزه و تحریک فرد برای یک رفتار موثر هستند اما با هم متفاوتند و میزان اثر بخشی آنها با هم فرق دارد. اگر برای فردی که قبلاً پاداش های درونی را برای خود متصور شده است، پاداش های بیرونی درنظر بگیریم این عمل نه تنها انگیزه را افزایش نمی دهد بلکه آن را کاهش می دهد.
بنابراین بهتر است پاداش های بیرونی برای زمان هایی در نظر گرفته شود که فرد هیچ علاقه و یا توجه ای برای یک موضوع خاص نشان نمی دهد در این صورت می تواند علاقه و مشارکت فرد را القا کند. در این صورت پاداش ها هم می توانند اثر بخش و سودمند باشند. اما باید به این نکته توجه کرد وقتی که فرد برای دنبال کردن فعالیتی خاص آماده شد و آن را ادامه داد بهتر است انگیزش های درونی بیشتر شکل بگیرد تا پاداش های افراطی بیرونی.
پاداش های بیرونی می توانند منبع بازخوردهای زیادی باشند که علاوه بر اینکه افراد را از عملکردشان آگاه می کنند و آنها را تشویق و ترغیب هم می کنند.
اما باید دقت کرد انگیزه های بیرونی در این موارد استفاده نگردد زیرا نتیجه معکوسی خواهد داشت.
- زمانی که فرد برای خود پاداش های درونی متصور شده است به عبارت ساده از انجام آن فعالیت احساس رضایت و لذت دارد. در این صورت پاداش های بیرونی می تواند انگیزه را خراب کند.
- زمانی که پاداش های بیرونی فعالیت خاصی را از یک سرگرمی به یک کار تبدیل کند.
نکته مهم این است که واقعاً انگیزش درونی همیشه در در هر زمان امکان پذیر نمی باشد و نیاز است در مواقعی از انگیزه ها و پاداش های بیرونی استفاده شود. مثل ترغیب کودکی که هیچ علاقه ای به درس ندارد و یا تکالیف خود را انجام نمی دهد. در این حالت انگیزه های بیرونی می تواند موثر و مفید باشد.
3 اصل مهم در انگیزه درونی
باید گفت محققان در ارتباط با پاداش های بیرونی و میزان تاثیر گذاری آنها بر انگیزه درونی به سه اصل مهم رسیده اند.
1- پاداش های بیرونی ناگهانی باعث کاهش انگیزش درونی نمی شود
به عنوان مثال اگر شما در ورزش مورد علاقه خود به خوبی عمل کنید و با شرکت در مسابقات یک هدیه خوب نیز دریافت کنید این پاداش انگیزش درونی شما را از بین نخواهد برد. باید به این نکته دقت کنید که برای استفاده از پاداش های بیرونی با احتیاط عمل کنید و برای همیشه این کار توصیه نمی شود.
2-تشویق یکی از عوامل افزایش انگیزه درونی است
بر طبق نظریه محققان تشویق و بازخورد های مثبت یکی از عوامل افزایش انگیزه درونی است. فرد را برای ادامه و پیشرفت ترغیب می کند و انگیزش درونی آن را بالا می برد.
3- اکتفا کردن همیشه به پاداش های بیرونی برای انجام وظیفه خاص انگیزه درونی را کاهش می دهد
به عنوان مثال اگر شما برای پرورش نظم و ترتیب در فرزندتان همیشه از پاداش های بیرونی بهره ببرید انگیزه درونی فرزندتان برای نظم کاهش می یابد و شما دوباره در این مشکل سر جای اول خواهید بود.
مشوق ها و پاداش های بیرونی بیشتر برای تفکر دقیق و ایجاد خلاقیت سریع شکل می گیرند اما بر اساس تحقیق دانشمندی با نام گلاکسبرگ ثابت شد این کار همیشه جواب نمی دهد و ممکن است حتی جلوی خلاقیت را هم بگیرد و تفکرات را به سمت کند شدن پیش ببرد.
در این آزمایش تعدادی از افراد جمع آوری شدند و برای حل یک مساله در یک زمان مشخص به دو گروه تقسیم شدند. برای یک گروه جایزه کمتر و برای گروه دوم جایزه بیشتر تعیین شد. انتظار می رفت گروه دوم بتوانند زودتر به حل مساله دست پیدا کنند. اما نتیجه رضایت بخش نبود و این نشان داد که پاداش های بیرونی الزاماً موفقیت آمیز نخواهند بود.
بیشتر محققان، انگیزه درونی را بهتر از انگیزه بیرونی می دانند و تاثیرات آن را برای ادامه روند کار موثرتر.
خوب سوال اینجاست چگونه می توان انگیزه درونی را افزایش داد؟ در اینجا قصد داریم سه عامل مهم برای جواب این پرسش مطرح کنیم.
سه عامل مهم برای انگیزه درونی
1- داشتن استقلال در عمل
به عبارتی زندگی شخصی خودمان را خودمان هدایت کنیم که این امر در نتیجه منجر به حفظ تقویت انگیزه فرد می شود.
2- تسط داشتن در موضوعی
همیشه تمایل داشتن به بهتر و بهتر شدن در موضوعی یا کاری شما را در حفظ و ایجاد انگیزه کمک می کند.
3- داشتن هدف
داشتن هدفی در زندگی که اشتیاق شما را برای رسیدن به آن چند برابر می کند.
هر کدام از این عوامل به تنهایی و یا با هم می توانند موجبات انگیزه درونی را برای شما افزایش دهند. اما جالب است بدانید این انگیزه های درونی برای بعضی از شرکت ها ی موفق در حال انجام شدن است و نتایج شگفت انگیزی بدست آمده است. به عنوان مثال یک شرکت نرم افزاری استرالیایی برای داشتن استقلال عمل در کارکنان به آنها هر چند وقت بکبار در سال فرصت می دهند که روی هر چیزی که دوست دارند کار کنند و این کار ربطی به فعالیت روزانه آنها ندارند. در کمال ناباوری با اجرای این طرح بیست درصد به کارایی کارکنان اضافه شد و بسیاری از نرم افزارهایی پا به میدان گذاشته شد که قبلاً ظهور آنها به این سادگی ها امکان پذیر نبود .
گوگل نیز از همین روش برای کارکنان خود استفاده کرده است. در این طرح اجازه می دهد به کارکنان که 20 درصد از وقت خود را روی چیزهایی که دوست دارند صرف کنند و این استقلال عمل در کارمندان، گوگل را به یک غول بزرگ تبدیل کرده است.
نتیجه گیری
برای داشتن انگیزه بیشتر و موثرتر بهتر است از انگیزه های درونی استفاده شود اما این بدان معنی نیست که انگیزه های بیرونی اثری ندارند بلکه باید در استفاده از آنها بیشتر دقت کرد و در راستای ایجاد انگیزه درونی باشد. به عبارت ساده شخص را علاقمند کند تا رفتار خاصی را انجام دهد و سپس فرد برای ادامه رفتار با فعالیت خود از انگیزه درونی اش بهره ببرد. ‘ ‘ ‘
دیدگاهتان را بنویسید